Hưng Yên: Dự án đê nghìn tỷ chưa bàn giao đã nứt

Bề mặt đoạn đê (qua địa phận thôn Công Luận 2, thị trấn Văn Giang, Hưng Yên) “nứt toác” và sụt lún nghiêm trọng. Ảnh: X.Thắng

Tính mạng hàng triệu người dân bị “đe dọa”

Theo phản ánh của người dân, PV Báo Gia đình & Xã hội đã về tuyến đê tả sông Hồng chạy qua địa bàn tỉnh Hưng Yên để khảo sát thực tế. Ghi nhận của PV, tại đoạn đê từ K81+000 – K82+050 (thuộc địa phận thôn Công Luận 2, thị trấn Văn Giang, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên) xuất hiện vết nứt chạy dọc mặt đê có chiều dài vào khoảng 300m. Chiều rộng vết nứt có chỗ lên tới 2-3cm. Không chỉ nứt toác bề mặt đê mà một bên đoạn đường này bị sụt lún nghiêm trọng trông thấy rõ.

Để khắc phục, cơ quan chức năng đã cho phủ một lớp nhựa đường bịt lại. Bên cạnh đó, biển hạn chế trọng tải xe không được vượt quá 25 tấn, biển cảnh báo cũng như đắp các bao tải đất vào vệ thân đê cũng được sử dụng nhằm hạn chế tốc độ xuống cấp của đoạn đê xung yếu này. Tuy nhiên, các biện pháp này chỉ như “muối bỏ bể” khi vết nứt mỗi ngày một rộng hơn.

Ông Nguyễn Văn Thiệu - Phó thôn Công Luận 2 cho biết: “Sau vài trận mưa vào tháng 7/2016, lãnh đạo thôn và người dân bất ngờ phát hiện vết nứt chạy dọc bề mặt đê. Trước tình trạng nghiêm trọng này, chúng tôi lập tức báo cáo sự việc tới lãnh đạo thị trấn Văn Giang và Phòng Thủy lợi huyện Văn Giang để phối hợp giải quyết. Thời điểm đó, hơn chục cán bộ được huy động, dùng các tấm bạt lớn phủ lên bề mặt đê nhằm chặn dòng nước do mưa lớn xối xả đổ xuống, chảy dồn vào các vết nứt”.

Cũng theo lời ông Thiệu, đoạn đê chạy qua địa bàn thôn Công Luận 2 đã có tiền sử nền đất yếu. Trước đây, tuyến đê này còn là đường đất, đã từng xảy ra vỡ đê hơn chục lần. Về sau, khi nâng cấp lên dạng đường cấp phối (tức dải đá bây) thì đoạn này vẫn tiếp tục xuất hiện vết nứt dọc thân đê. Và cho đến bây giờ, dù được đầu tư hàng nghìn tỉ đồng để nâng cấp đê dải nhựa, không hiểu sao sự cố trên vẫn tiếp tục tái diễn? Được biết, tuyến đê tả sông Hồng có chiều dài 48km chạy qua địa bàn tỉnh Hưng Yên được xếp loại đê cấp I, bảo vệ tính mạng của hàng triệu người dân thuộc các tỉnh, thành: Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương.

Ngoài yếu tố nền đất yếu, ông Thiệu còn cung cấp thêm cho chúng tôi thông tin về tình trạng xe quá khổ, quá tải thường xuyên “quần thảo” qua tuyến đê xung yếu này. Đấy cũng được cho là một trong những nguyên nhân khiến đoạn đê qua địa phận thôn Công Luận 2 bị xuống cấp nghiêm trọng tới mức đáng báo động như hiện nay.

Nguyên nhân do nền đất yếu có thỏa đáng?

Ông Nguyễn Văn Thiệu, Phó trưởng thôn Công Luận 2.

Dự án đầu tư xây dựng củng cố, nâng cấp đê tả sông Hồng tỉnh Hưng Yên (đoạn từ Km 76+894 đến Km 124 824, được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2746/QĐ – UBND ngày 23/12/2009) có chiều dài toàn tuyến gần 48km, điểm đầu từ tuyến đê thuộc xã Xuân Quan (Văn Giang) đến điểm cuối thuộc phường Minh Khai (TP Hưng Yên). Quy mô công trình triển khai đắp tôn cao, áp trúc mở rộng mặt đê và cơ đê hiện tại về phía đồng bảo đảm cao trình đê chống lũ thiết kế; gia cố làm một tuyến đường trên mặt đê và một tuyến đường ở dưới chân đê theo tiêu chuẩn đường cấp IV đồng bằng; đắp, lấp đầm, ao ven đê và đắp tầng phủ, tầng phản áp tại khu vực thường xuyên bị đùn sủi, xây dựng 45 điếm canh đê… Tổng mức đầu tư của dự án khi phê duyệt là 1.537 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự án được phê duyệt từ năm 2009 đến năm 2012, tuy nhiên đến nay, dự án vẫn chưa được bàn giao do chậm tiến độ. Ban đầu, chủ đầu tư dự án là Sở NN&PTNT tỉnh Hưng Yên, sau đó điều chuyển sang Chi cục Quản lý đê điều và phòng chống lụt bão tỉnh Hưng Yên.

Khi sự cố lún, nứt mặt đê tả sông Hồng (đoạn từ K81+000 – K82+050) xảy ra, Chi cục Quản lý đê điều và phòng chống lụt bão, Sở NN&PTNT và UBND tỉnh Hưng Yên đã có báo cáo gửi Bộ NN&PTNT. Trước tính chất cấp bách của sự việc, ngày 19/12/2016, tại Tổng cục Thủy lợi, ông Hoàng Văn Thắng - Thứ trưởng Bộ NN&PTNT đã chủ trì cuộc họp bàn về vấn đề trên. Dự họp có lãnh đạo Tổng cục Thủy lợi, Vụ Quản lý đê điều (Bộ NN&PTNT), đại diện tỉnh Hưng Yên và đại diện Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam.

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Hoàng Văn Thắng đã chỉ đạo Sở NN&PTNT, Chi cục Quản lý đê điều tỉnh Hưng Yên chỉ đạo xử lý tạm thời vết nứt, hạn chế tải trọng xe; theo dõi chặt chẽ diễn biến sự cố; tổ chức khảo sát, đánh giá xác định nguyên nhân và phương án xử lý, báo cáo UBND tỉnh Hưng Yên, Bộ NN&PTNT thành lập Hội đồng khoa học để xác định nguyên nhân và phương án xử lý.

Đến ngày 17/2/2017, căn cứ văn bản Số 216/UBND-KT2 (ngày 9/2/2017) của UBND tỉnh Hưng Yên và theo đề nghị của Tổng cục Thủy lợi, Thứ trưởng Hoàng Văn Thắng đã quyết định thành lập Hội đồng khoa học xác định nguyên nhân và phương pháp xử lý sự cố ở đoạn đê nói trên. Nguyên nhân bước đầu được Hội đồng khoa học đưa ra là: Đoạn đê (từ K81+000 – K82+050) thuộc khu vực địa chất nền yếu (đã nhiều lần xảy ra sự cố những năm trước đây); đặc điểm địa chất thân đê và địa hình khu vực có nhiều yếu tố bất lợi; mật độ, tải trọng xe lưu thông trên thân đê lớn. Về giải pháp xử lý, các thành viên Hội đồng khoa học cơ bản nhất trí với giải pháp xử lý, đắp áp trúc bọc mái đê; lấp đầm ao tạo phản áp phía sông.

Từ những cơ sở nêu trên, Bộ NN&PTNT đã có văn bản Số 1749/BNN-TCLT (ngày 1/3/2017) đề nghị UBND tỉnh Hưng Yên hoàn thiện phương pháp xử lý cấp bách sự cố và tổ chức xử lý. Trường hợp xử lý sự cố nằm ngoài nội dung dự án, đề nghị UBND tỉnh Hưng Yên huy động nguồn lực của địa phương để xử lý. Nếu có khó khăn về kinh phí, đề nghị tỉnh báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét hỗ trợ để thực hiện đảm bảo kịp thời chống lũ năm 2017.